Wet burgerschapsonderwijs gaat op 1 augustus in!
Wat betekent dat voor het onderwijs?
De nieuwe wet voor burgerschapsonderwijs op basisscholen en middelbare scholen gaat per 1 augustus in. Daar heeft de Eerste Kamer dinsdag 22 juni mee ingestemd.
De wet verplicht alle scholen hun leerlingen kennis en respect bij te brengen over de basiswaarden van de zogeheten democratische rechtsstaat.
Scholen zijn sinds 2006 wettelijk verplicht om burgerschapsonderwijs te verzorgen, maar tot op heden ontbrak het bij veel scholen aan een heldere visie en planmatige, opbrengstgerichte aanpak, aldus de VO-raad.
Minister Arie Slob van Onderwijs heeft daarom de wettelijke opdracht aangepast. Hiermee hoopt hij meer duidelijkheid te verschaffen over de verwachtingen van de overheid op het gebied van burgerschapsonderwijs. Welke verbinding is er tussen de wet LOB en de programma’s van All-in?
Vrijheid om jezelf te uiten
Minister Slob deelt zijn visie: ”Burgerschap is de manier waarop we met elkaar deelnemen aan de maatschappij. Het is belangrijk dat we dat doen met respect voor elkaar, voor de democratie en de rechtstaat en voor de vrijheden die iedereen heeft.” Scholen hebben, naast ouders en verzorgers, een belangrijke rol in het ontwikkelen van de vaardigheden die hieraan verbonden zijn. Op welke manier ze dat precies doen is aan de scholen zelf, zoals dat past bij de vrijheid van onderwijs. Wel bevat de wet een gemeenschappelijke kern waaraan alle scholen moeten voldoen, deze gemeenschappelijke kern geeft duidelijkheid en houvast.
Wat word er van scholen verwacht?
Burgerschapsonderwijs gaat over de ontwikkeling van leerlingen tot democratische burgers. Zij krijgen daarvoor kennis en vaardigheden aangeboden, ze worden gestimuleerd eigen opvattingen te ontwikkelen en een democratische houding te vormen (iets wat wij bij All-in de inclusieve competentie noemen). De kern wordt gevormd door democratie en diversiteit, afgeleid van de wettelijke opdracht.
Leerlingen moeten onderwijs krijgen over de basiswaarden van de democratische rechtsstaat: vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit én de historische context waarin deze waarden vorm hebben gekregen. Ook dienen leerlingen te kunnen oefenen met de vaardigheden die ze later nodig hebben om te kunnen deelnemen aan de samenleving, zoals naar elkaars mening luisteren en daar respectvol op reageren. Daarnaast staat in de wet dat alle leerlingen en personeelsleden zich op school veilig en geaccepteerd moeten kunnen voelen, wat betekent dat scholen zich actief moeten bezighouden met het creëren en in stand houden van een sociaal veilig klimaat.
Welke vragen staan hierbij centraal?
Allereerst is het belangrijk dat scholen een heldere visie formuleren. Wat betekent goed burgerschap voor ons? Hoe is dat burgerschap vervlochten met de identiteit van de school? En hoe vertaalt zich dat naar de verschillende beleidsterreinen binnen de school?
- Hoe verbinden wij de basiswaarden uit onze grondwet, de waarden die verbonden zijn aan de rechten van de mens, in ons curriculum?
- Hoe leren wij leerlingen de historische context van deze waarden?
- Hoe informeren wij onze leerlingen over relevante maatschappelijke onderwerpen als religie, levensovertuiging, etnische achtergrond, neurodiversiteit, genderidentiteit, seksuele voorkeur of bijvoorbeeld politieke voorkeur?
- Welke sociale en maatschappelijke competenties willen wij onze leerlingen bijbrengen en met welk doel?
- Hoe bouwen wij deze competenties gedurende de jaren op, passend bij de ontwikkeling van onze leerlingen?
- Hoe kunnen wij de ontwikkeling van de vaardigheden behorend bij deze competenties in kaart brengen?
- Welke vaardigheden hebben onze docenten nodig om de ontwikkeling van deze sociale en maatschappelijke competenties te stimuleren en begeleiden?
- Hoe kunnen we een doorlopende leerlijn ontwikkelen waarbij PO en VO met elkaar in verbinding staan?
- Hoe kunnen wij ons beleid op inclusieve wijze vormgeven?
- Hoe kunnen we ons sociale klimaat meetbaar maken en sturen op de data die wij verzamelen?
Welke verbinding is er tussen de wet LOB en de programma’s van All-in?
Stichting All-in deelt de overtuiging van Minister Slob en de Staten-Generaal. Het is onze missie om inclusie gewoontegoed te maken onder toekomstige generaties. Wij ondersteunen scholen en sportclubs dagelijks met kwalitatieve en complete programma’s die bijdragen aan de ontwikkeling van verschillende sociaal-emotionele vaardigheden en het maatschappelijk bewustzijn. Vaardigheden en kennis die naadloos aansluiten op de Wet LOB en daarmee de ontwikkeling van een inclusieve én democratische maatschappij dichterbij brengen.
De overlap tussen de wet én het aanbod van All-in
De All-in programma’s voldoen aan de verwachtingen van de overheid wat betreft de noodzakelijke inspanningen voor het stimuleren en onderhouden van een sociaal veilig klimaat op school;
- De programma’s bevatten aanbevelingen op het gebied van beleid en procedures om een sociaal veilig en inclusief klimaat tot stand te brengen;
- De programma’s voorzien in de vaardigheidsontwikkeling van docenten om de sociaal-emotionele en morele ontwikkeling bij leerlingen op goede wijze te begeleiden en een inclusief en veilig klasklimaat te creëren en behouden;
- De programma’s helpen leerlingen vaardigheden ontwikkelen die bijdragen aan hun vermogen om een bijdrage te leveren aan het sociale klimaat;
- De programma’s bieden een onderzoeksmethode om het sociale klimaat op scholen in kaart te brengen en het sturen op klimaat mogelijk te maken
De All-in programma’s dragen daarnaast ook bij aan de ontwikkeling van verschillende vaardigheden die verbonden zijn aan de democratische waarden, denk hierbij bijvoorbeeld aan perspectiefontwikkeling en respect voor dualiteit:
- De programma’s bieden lessen en oefeningen die bijdragen aan de ontwikkeling van de inclusieve vaardigheden van leerlingen;
- De programma’s zijn complementair aan elkaar en zijn afgestemd op de ontwikkeling van de leerlingen, waardoor vaardigheden duurzaam en solide ontwikkeld worden.
Bij All-in hebben we de ervaring dat goed inclusief onderwijs de nodige aandacht vraagt van scholen en sportverenigingen. Scholen die weinig aandacht besteden aan oriëntatie, implementatie en (docent)scholingen halen vaak niet de gestelde doelen. Daarom ondersteunt Stichting All-in scholen en sportverenigingen als partner bij de ontwikkeling of verbetering van een inclusief en sociaal veilig klimaat.
We komen graag met scholen en verenigingen in contact. Geïnteresseerd?
Stuur dan een mail naar contact@all-in.foundation één van onze specialisten komt graag bij u langs op locatie.